Jak grzyby i pleśnie wpływają na nasze zdrowie?

Gdy temperatura na zewnątrz spada, rzadziej otwieramy w domu okna i wpuszczamy świeże powietrze. Jesienią i zimą trudniej nam jest dostatecznie dogrzać mieszkanie. Wilgoć i brak cyrkulacji powietrza to dość dobre warunki do rozwoju pleśni i grzybów. Jeśli pojawią się w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie, czy mogą stanowić zagrożenie?

Występowanie i szkodliwość pleśni

Pleśń to tak naprawdę potoczna nazwa różnych gatunków grzybów pojawiających się w naszym otoczeniu. Niektóre z nich, te bardziej szlachetne, wykorzystywane są w produkcji serów czy win, z innych przygotowuje się antybiotyki, takie jak penicylina, czy nawet środki czyszczące. Są też odmiany szkodliwe dla naszego zdrowia.

Ze szkodliwą pleśnią spotykamy się zazwyczaj, gdy zbyt długo lub nieprawidłowo przechowujemy produkty spożywcze, np. sery, dżemy czy wędliny. Ponieważ odżywia się ona materią organiczną, te produkty są dla niej świetną pożywką. W wyniku przemiany materii pleśni powstają mykotoksyny uznawane za substancje rakotwórcze, dlatego ważne jest, abyśmy nie spożywali zepsutych pokarmów, a te, na których pojawia się nawet niewielka plama pleśni, wyrzucali w całości, gdyż nie wiadomo, ile toksyn przedostało się do produktu.

Pleśnie, często po prostu nazywane grzybem, pojawiają się nie tylko na produktach spożywczych. Jeśli znajdą sprzyjające warunki, zasiedlą inne powierzchnie. Możemy np. zaobserwować szare punkty na suficie czy ciemne plamy na ścianie lub oknach budynku, które świadczą o tym, że w naszym domu rozwija się grzyb. Znaleźć go można także na drewnianych elementach lub pod wykładziną.

Najbardziej sprzyjającymi warunkami dla rozwoju pleśni i grzybów są ciepło i wilgoć. Optymalna temperatura to 20-30°C, a wilgotność  powietrza przynajmniej 60%. Niektóre pleśnie rozwijają się już w temp. 5°C, tyle że wolniej. Pleśń często pojawia się też w niewietrzonych, przegrzanych albo niedogrzanych pomieszczeniach, w których skrapla się woda. Mimo że ściany są pokryte tynkiem i farbą, a okna zazwyczaj plastikowe, grzyby saprofityczne tworzące pleśń zawsze znajdą jakąś organiczną pożywkę (np. kurz lub pozostałości innych grzybów), aby rozrosnąć się do naprawdę dużych rozmiarów. Im większy grzyb w mieszkaniu, tym więcej wydziela mykotoksyn, więc staje się zabójczy dla naszego organizmu.

Choroby wywoływane przez grzyby i pleśnie

Mieszkanie w zagrzybionym budynku jest bardzo ryzykowne. Toksyny wydzielane przez pleśnie podczas przemiany materii unoszą się w powietrzu, przedostając się do naszego układu oddechowego. Mogą także zaatakować nasza skórę oraz narządy wewnętrzne. Do najczęstszych objawów i chorób wywołanych przez pleśnie i grzyby można zaliczyć:

  • kaszel i katar,
  • wysypka skórna,
  • zapalenie spojówek,
  • astma,
  • grzybica oskrzeli i płuc,
  • przewlekły katar i zapalenie zatok,
  • bóle głowy,
  • zmęczenie i spadek nastroju, kłopoty z koncentracją,
  • problemy żołądkowo-jelitowe, nudności, biegunki, bóle brzucha,
  • uszkodzenie wątroby i nerek,
  • zapalenie stawów i kręgosłupa,
  • drętwienie kończyn,
  • trudności z zajściem w ciążę, wady rozwojowe płodu, poronienia,
  • zachorowalność na nowotwory

Mykotoksyny, jak widać, wywołują różne przykre objawy i bardzo poważne jednostki chorobowe. Najniebezpieczniejsze są toksyny kancerogenne i te, które zaburzają pracę naszego systemu odpornościowego oraz hormonalnego. Nie możemy więc lekceważyć pojawienia się pleśni w naszym otoczeniu. Szczególnie w pomieszczeniach, gdzie pojawił się grzyb nie powinny przebywać dzieci.

Sposoby zapobiegania pojawieniu się pleśni i grzybów w mieszkaniu

Złota zasada mówi: Lepiej zapobiegać niż leczyć. Dlatego w czasie sezonu jesienno-zimowego powinniśmy zadbać o takie warunki, które zapobiegną pojawieniu się grzyba w naszym domu. Zaniedbanie poniższych zasad narazi nas na kłopoty zdrowotne i niemałe wydatki, jeśli będziemy chcieli pozbyć się zagrzybionych miejsc na ścianach czy okiennych ramach.

  • Przede wszystkim mieszkanie powinno być suche, w tym celu ogrzewamy wszystkie pomieszczenia.
  • Optymalna temperatura panująca w mieszkaniu to 19-21°C, a w łazience do 22°C.
  • Nie dopuszczamy do skraplania się wody, np. na szybach. Jest to znak, że wilgotność wzrasta i sprzyja rozwojowi pleśni. Rozszczelniamy więc okna, wietrzymy pomieszczenia, nie zaszkodzi lekki przeciąg, dobra cyrkulacja powietrza jest bardzo ważna (dostępne są też cyrkulatory elektryczne).
  • Nie przedłużamy otwierania okien w zimne wilgotne dni, gdyż z powodu różnicy temperatur na wychłodzonych ścianach będzie skraplać się para wodna.
  • Nie zasłaniamy kaloryferów i nie wieszamy na nich mokrego prania. Parujące tkaniny będą zwiększały wilgoć w pomieszczeniu, natomiast ciepłe powietrze powinno swobodnie się rozchodzić.
  • Nie dopuszczamy do wychłodzenia domu pod nieobecność lokatorów, lepiej pozostawić włączone kaloryfery na minimalny zakres.
  • Dbamy o odpowiednią wentylację pomieszczeń, sprawdzamy działanie kratek wentylacyjnych w poszczególnych pomieszczeniach.
  • Unikamy obudowywania ścian boazerią, płytkami czy przyklejania na nich syntetycznych tapet, gdy budynek w szczególny sposób narażony jest na zawilgocenie. Ściany muszą „oddychać”.
  • Zmniejszenie liczby roślin pokojowych oraz zrezygnowanie z nawilżaczy powietrza również powinno zapobiec rozwojowi grzyba w mieszkaniu.

Co robić, gdy jednak grzyb się pojawi?

Najczęściej ludzie zrywają tapety czy zainfekowaną farbę i malują pomieszczenie. Niestety, nie jest to dobra metoda. Wyrzucenie zagrzybionej tapety czy zmycie czarnego osadu z okna to jedynie czynności pomocnicze. Najważniejsze jest wskazanie i usunięcie przyczyny powstania pleśni. Jeśli uda nam się zlikwidować np. nadmierną wilgoć, problem nie powróci.

Usunięcie pleśni często wymaga zastosowania środków chemicznych, którymi pokrywa się zainfekowane miejsca. Istnieją również szampony grzybobójcze, w których można wyczyścić np. zagrzybiony dywan czy inne tkaniny. W drogeriach chemicznych można zakupić także środki do czyszczenia ram okien, a także podłóg, mają one również właściwości usuwania pleśni i zapobiegania jej ponownego tworzenia się.

Dobrym sposobem jest pomalowanie odgrzybionej ściany farbą zawierającą substancje grzybobójcze lub takiej, która ogranicza osadzanie się wilgoci (farba hydrofobowa).

Wszystkie te czynności oraz profilaktyka powinny pomóc w zatrzymaniu rozwoju pleśni i grzybów w naszym najbliższym otoczeniu.

Istnieją też profesjonalne metody oferowane przez specjalistyczne firmy, takie jak Isotech Pest Control, które skutecznie usuwają niebezpieczne dla zdrowia zagrzybienie w budynku. Są one sprawdzone i bezpieczne. Specjaliści pomogą odkryć przyczynę oraz zastosują odpowiednie rozwiązania w celu usunięcia zainfekowanych powierzchni oraz profesjonalnie zabezpieczą je przed ponowną inwazją pleśni.

Posted in Blog.